Bitcoin (viết tắt: BTC; ký hiệu: ₿) là tiền điện tử đầu tiên và được giao dịch nhiều nhất trên thế giới. Bitcoin được lưu trữ và giao dịch trực tuyến an toàn, cho phép thực hiện các giao dịch minh bạch và phi tập trung. Bitcoin có thể được chia nhỏ thành các đơn vị nhỏ hơn gọi là satoshi, trong đó mỗi satoshi tương đương với 0.00000001 bitcoin, giúp thực hiện các giao dịch nhỏ lẻ trong nền kinh tế tiền điện tử đang phát triển.

Dù có tên gọi như vậy, nhưng Bitcoin không phải là một đồng tiền vật lý. Bitcoin tồn tại dưới dạng dữ liệu kỹ thuật số trên blockchain, một sổ cái phân tán lưu giữ tất cả giao dịch được thực hiện với Bitcoin. Bản chất kỹ thuật số này cho phép chuyển giao giá trị một cách an toàn và hiệu quả mà không cần một bên trung gian như ngân hàng. Người dùng lưu trữ Bitcoin trong ví kỹ thuật số, có thể theo dạng phần mềm hoặc phần cứng để tăng cường bảo mật.

Bitcoin (BTC) là một loại tiền điện tử phi tập trung được giới thiệu vào năm 2008 bởi một cá nhân hoặc nhóm người có bút danh Satoshi Nakamoto trong whitepaper "Bitcoin: H ệ th ố ng m ặ t đi ệ n t ử ngang hàng ." Bitcoin chính thức ra mắt vào tháng 1/2009 và cho phép thực hiện các giao dịch ngang hàng. Người dùng có thể gửi và nhận thanh toán trực tiếp mà không cần trung gian, từ đó cải thiện độ hiệu quả cũng như quyền riêng tư trong các giao dịch tài chính.

Công nghệ cốt lõi đằng sau Bitcoin là blockchain , một sổ cái phân tán ghi lại tất cả các giao dịch một cách minh bạch và an toàn. Hệ thống này đảm bảo tính toàn vẹn của các quy trình giao dịch của Bitcoin. Tổng nguồn cung Bitcoin được cố định ở mức 21 triệu, một đặc điểm giúp ngăn chặn lạm phát. Mỗi Bitcoin có thể được chia nhỏ thành các đơn vị nhỏ hơn, với đơn vị nhỏ nhất là "satoshi" hoặc "sat" (0.00000001 BTC), cho phép thực hiện các giao dịch nhỏ lẻ và tăng cường khả năng sử dụng của nó.

Bitcoin được ra mắt vào tháng 01/2009 bởi một cá nhân hoặc nhóm sử dụng bí danh Satoshi Nakamoto Đồng tiền kỹ thuật số này, được trình bày trong một whitepaper có tựa đề “Bitcoin: Hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng,” giới thiệu một hệ thống phi tập trung cho các giao dịch ngang hàng, một khái niệm xây dựng dựa trên các lý thuyết khoa học máy tính và mật mã hiện có. Khối đầu tiên trên mạng Bitcoin, được gọi là khối genesis, được Nakamoto khai thác. Điều này đánh dấu sự khởi đầu của một hình thức tiền tệ mới, khác biệt ở chỗ nó không phụ thuộc vào các tổ chức tài chính trung ương.

Một cột mốc quan trọng trong lịch sử của Bitcoin diễn ra vào ngày 22/05/2010, ngày nay được kỷ niệm là "Bitcoin Pizza Day ." Vào ngày này, lập trình viên Laszlo Hanyecz thực hiện giao dịch thương mại đầu tiên được biết đến khi sử dụng Bitcoin, mua hai chiếc bánh pizza với 10,000 Bitcoin ở Florida. Sự kiện này đã đánh dấu tiện ích trong thế giới thực của đồng tiền và tạo tiền lệ cho giá trị trong tương lai của nó.

Từ khi xuất hiện, Bitcoin đã chứng kiến s ự tăng trư ở ng đáng k ể và giá tr ị bi ế n đ ộ ng , đạt mức giá cao nhất hơn $73,000 vào tháng 3/2024. Tiền điện tử này đã thu hút một cộng đồng lớn các nhà phát triển, góp phần vào sự phát triển của nó thông qua việc cải tiến phần mềm, nâng cao bảo mật và thêm các tính năng mới. Sự ẩn danh của người tạo ra nó, Satoshi Nakamoto, càng làm nổi bật khía cạnh phi tập trung này.

Bitcoin là một hệ thống tài chính số nổi bật với cấu trúc phi tập trung, bảo mật mật mã và dựa trên các nguyên tắc toán học. Khác với các hệ thống ngân hàng truyền thống với sự kiểm soát trung ương, Bitcoin hoạt động trên một mạng lưới phi tập trung. Mạng này bao gồm các nút (node), chính là những máy tính chạy phần mềm Bitcoin. Các node xác thực và lưu trữ mọi giao dịch trong một sổ cái công khai được gọi là “blockchain". Những node này đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của mạng bằng cách duy trì một bản sao của toàn bộ blockchain, liên lạc với nhau để truyền tải thông tin giao dịch và ngăn chặn mọi điểm lỗi.

Vai trò của Blockchain trong giao dịch Bitcoin

Về cơ bản, blockchain là một chuỗi các khối kỹ thuật số phát triển theo thời gian. Mỗi khối trong chuỗi này chứa thông tin chi tiết về giao dịch và được liên kết với khối trước đó thông qua một mã mật mã duy nhất. Cấu trúc này đảm bảo an toàn dữ liệu và làm cho việc thay đổi các giao dịch trong quá khứ trở nên khó khăn.

Khi một người dùng gửi Bitcoin cho người khác, blockchain ghi lại giao dịch này. Bản ghi này hiển thị thông tin người gửi, người nhận và số lượng Bitcoin được chuyển. Thay vì dựa vào một cơ quan trung ương để quản lý các giao dịch này, blockchain thưởng cho những cá nhân hỗ trợ xác thực các giao dịch bằng Bitcoin.

Một ví dụ thực tế: Cách Alice gửi Bitcoin cho Bob

Ví dụ: Alice muốn gửi 1 BTC cho bạn của cô ấy, Bob. Để hoàn thành giao dịch này, một số điều kiện phải được đáp ứng:

● Xác minh khả năng thanh toán của Alice để đảm bảo cô ấy sở hữu đủ Bitcoin.

● Ghi lại các chi tiết giao dịch trên blockchain và mọi người tham gia mạng Bitcoin đều truy cập được thông tin này.

Các nhà khai thác phân bố trên toàn cầu và trang bị các mức độ sức mạnh tính toán khác nhau, thi nhau giải quyết vấn đề toán học phức tạp liên quan đến giao dịch của Alice. Nhà khai thác đầu tiên giải quyết được vấn đề có được đặc quyền thêm giao dịch vào blockchain. Nhà khai thác nhận Bitcoin vừa được đúc như một phần thưởng.

Tại sao giá Bitcoin rất biến động?

Biến động giá của Bitcoin đến từ một vài yếu tố:

● Nguồn cung hạn chế: Bitcoin có nguồn cung cố định giới hạn ở mức 21 triệu coin. Sự khan hiếm này đồng nghĩa với việc biến động về nhu cầu có thể gây ra biến động giá đáng kể. Khi càng nhiều người mua Bitcoin hơn, số lượng coin khả dụng hạn chế sẽ nhanh chóng đẩy giá lên cao. Ngược lại, khi nhu cầu giảm thì giá sẽ giảm theo với tốc độ nhanh chóng.

● Ảnh hưởng của các nhà đầu tư lớn: Các nhà đầu tư lớn, còn được gọi là “cá voi”, nắm giữ một số lượng Bitcoin đáng kể. Các giao dịch khối lượng lớn của họ có thể tác động mạnh đến giá trị thị trường của Bitcoin. Ví dụ: nếu một cá voi bán số lượng lớn Bitcoin nắm giữ của mình, điều này tạo ra nhiều nguồn cung trong thị trường và đẩy giá giảm mạnh.

● Vốn hóa thị trường: Tổng vốn hóa thị trường của Bitcoin tương đối nhỏ so với các tài sản truyền thống như vàng. Quy mô thị trường nhỏ hơn đồng nghĩa với việc cần ít giao dịch hơn để có thể tạo nên những thay đổi giá đáng chú ý. Ngay cả các giao dịch khiêm tốn cũng có thể tác động lớn đến giá Bitcoin.

● Tin tức về quy định và phương tiện truyền thông: Sự biến động của Bitcoin bị ảnh hưởng rất nhiều bởi tin tức truyền thông. Việc đưa tin tích cực trên các phương tiện truyền thông có thể làm tăng sự quan tâm của nhà đầu tư và đẩy giá lên cao, trong khi tin tức tiêu cực hoặc các biện pháp ngăn chặn của cơ quan quản lý có thể dẫn đến tình trạng bán tháo do sợ hãi. Ví dụ: thông báo về các quy định của chính phủ về tiền điện tử có thể khiến giá Bitocin giảm nhanh chóng.

● Bản chất đầu cơ: Bitcoin thường được xem là một khoản đầu cơ. Tiềm năng lợi nhuận cao thu hút nhà đầu tư, làm tăng hoạt động giao dịch và biến động giá. Không như các tài sản truyền thống, giá trị của Bitcoin không gắn liền với những dòng tiền có thể dự đoán mà dựa vào kỳ vọng trong tương lai cũng như vai trò tiềm năng đối với nền kinh tế toàn cầu. Khía cạnh đầu cơ này đóng góp vào sự bất ổn định về giá của Bitcoin.

● Thị trường phát triển: Thị trường tiền điện tử vẫn đang trong giai đoạn đầu, và Bitcoin, một trong những loại tiền điện tử đầu tiên và nổi tiếng nhất, đang trong giai đoạn hình thành giá của mình. Giá trị của đồng tiền này vẫn đang chờ thị trường xác định, từ đó dẫn đến biến động giá thường xuyên và khó đoán. Một khi thị trường phát triển vững hơn và nhiều người tham gia hơn, những biến động giá này có thể sẽ trở nên ổn định theo thời gian.

Bitcoin không chỉ là một loại tiền kỹ thuật số, mà còn đáp ứng 4 tiêu chí thiết yếu đối với định nghĩa về tiền:

● Sự khan hiếm: Sự khan hiếm của Bitcoin được mã hóa trong thuật toán của chính mình, với nguồn cung cố định là 21 triệu coin. Nguồn cung hạn chế này khiến Bitcoin giống với các kim loại quý như vàng, là một nguồn tài nguyên khan hiếm.

● Phương tiện trao đổi: Ngày càng được nhiều thương nhân và các nền tảng chấp nhận trên toàn thế giới, Bitcoin hỗ trợ cho hoạt động mua bán hàng hóa và dịch vụ. Chức năng phương tiện trao đổi của Bitcoin làm nổi bật tính hữu dụng của đồng tiền này hơn trong các giao dịch hàng ngày.

● Đơn vị tính toán: Mặc dù giá trị của Bitcoin có thể không ổn định nhưng nó dần dần được sử dụng để đại diện cho giá trị của các tài sản khác. Nhiều doanh nghiệp và cá nhân nhận ra tiềm năng của đồng tiền này với vai trò là đơn vị tính toán, hỗ trợ cho việc định giá hàng hóa và dịch vụ bằng Bitcoin.

● Lưu trữ giá trị: Bản chất phi tập trung và sự khan hiếm vốn có của Bitcoin giúp nó trở thành một phương tiện đáng tin cậy để lưu trữ giá trị trong dài hạn. Việc không phụ thuộc vào hệ thống tài chính truyền thống làm tăng thêm sức hấp dẫn của Bitcoin với vai trò lưu trữ giá trị.

Với những thuộc tính này, Bitcoin đã được biết đến là "vàng kỹ thuật số" - một phương tiện lưu trữ giá trị đáng tin cậy trong bối cảnh tài chính phát triển nhanh chóng.

Khai thác Bitcoin là một cơ chế thiết yếu trong hệ sinh thái Bitcoin, phục vụ hai mục đích chính: tạo ra bitcoin mới và xác thực giao dịch trên mạng. Quá trình này, được gọi là Proof-of-Work (PoW) , khi những nhà khai thác sử dụng phần cứng máy tính chuyên dụng của mình để giải các thách thức toán học phức tạp. Những bài toán mật mã này đòi hỏi sức mạnh tính toán lớn để giải, đảm bảo tính bảo mật và hợp lệ cho mọi giao dịch.

Khi một nhà khai thác giải một bài toán thành công, họ sẽ thêm các giao dịch đã được xác minh vào blockchain và nhận bitcoin vừa mới đúc làm phần thưởng. Phương pháp này bảo mật cho mạng và duy trì minh bạch cũng như khả năng chống giả mạo cho mọi giao dịch.

Trong giai đoạn đầu, những máy tính cá nhân thông thường là đủ để khai thác Bitcoin. Tuy nhiên, khi các thử thách mật mã ngày càng trở nên khó hơn, các nhà khai thác đã chuyển sang phần cứng tiên tiến hơn. Ngày nay, hầu hết các nhà khai thác sử dụng Application-Specific Integrated Circuit (ASIC), được thiết kế chuyên dụng cho việc khai thác hiệu quả. Sự phát triển này càng làm rõ hơn về độ phức tạp và cạnh tranh của quá trình khai thác.

Việc khai thác Bitcoin hiện có bị chi phối bởi các doanh nghiệp quy mô lớn và các nhóm hợp tác được gọi là nhóm khai thác. Những tổ chức này đem lại nguồn lực tính toán đáng kể để duy trì tính bảo mật và ổn định của blockchain Bitcoin.

Bitcoin Halving là gì?

Bitcoin trải qua một sự kiện quan trọng được gọi là “halving ”, diễn ra khoảng 4 năm một lần. Sự kiện này giảm một nửa phần thưởng cho việc khai thác các khối mới, làm giảm hiệu quả tốc độ tạo bitcoin mới. Đây là một yếu tố quan trọng trong thiết kế của Bitcoin, nhằm kiểm soát nguồn cung của đồng tiền này.

Lịch sử Halving

Đã có 4 sự kiện Bitcoin Halving kể từ năm 2008, đó là vào 2012, 2016, 2020 và 2024 Mỗi sự kiện này đều đã có tác động đáng kể đến động lực thị trường của Bitcoin. Sau sự kiện halving năm 2012, giá Bitcoin tăng từ khoảng $12 lên trên $1,100 trong vòng một năm. Sau sự kiện halving năm 2016, giá tăng từ $650 lên khoảng $20,000 vào năm 2017. Sự kiện halving vào năm 2020 đi cùng với đợt tăng giá của Bitcoin sau đó, lên gần $69,000 vào năm 2021. Đợt halving gần nhất vào 2024, khi phần thưởng khối dành cho nhà khai thác Bitcoin giảm từ 6.25 BTC xuống còn 3.125 BTC, đã khiến giá của Bitcoin tăng từ $64,000 lên hơn $71,000.

Halving 2028

Hướng đến tương lai sự kiện Bitcoin halving tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra vào năm 2028. Sự kiện này đang được cộng đồng tiền điện tử mong đợi, vì nó sẽ giảm phần thưởng khai thác từ 3.125 xuống còn 1.5625 Bitcoin cho mỗi khối. Mặc dù các dự đoán về bản chất là mang tính chất suy đoán, các xu hướng lịch sử cho thấy sự suy giảm nguồn cung này, trong bối cảnh nhu cầu ổn định hoặc tăng lên, có thể kích hoạt một đợt tăng giá trị đáng kể khác của Bitcoin.

Bitcoin Halving có ảnh hưởng đến giá của BTC không?

Các đợt Bitcoin halving trong quá khứ đã có tác động đáng kể đến giá của BTC. Halving giảm nguồn cung của bitcoin mới đổ vào thị trường bằng cách giảm tốc độ tạo ra bitcoin mới. Hoạt động giảm nguồn cung này, kết hợp với nhu cầu ổn định hoặc tăng, thường sẽ khiến cho giá tăng lên. Các đợt halving trong quá khứ đã minh chứng cho xu hướng này, khi giá tăng mạnh sau mỗi sự kiện. Tuy nhiên, cần lưu ý là điều kiện thị trường và các yếu tố bên ngoài cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định biến động giá của Bitcoin. Nhà đầu tư nên tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư có liên quan đến các sự kiện Bitcoin halving.

Bitcoin đã thay đổi hoàn toàn lĩnh vực tài chính bằng những ứng dụng thực tế khác nhau:

● Phương tiện trao đổi kỹ thuật số: Bitcoin cho phép thực hiện các giao dịch an toàn, minh bạch và bất biến mà không cần hệ thống ngân hàng truyền thống. Điểm này rất có lợi trong thanh toán quốc tế, cung cấp mức phí giao dịch thấp hơn so với ngân hàng thông thường.

● Lưu trữ giá trị: Thường được gọi là “vàng kỹ thuật số”, Bitcoin là một khoản đầu tư và lưu trữ giá trị hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Nguồn cung hạn chế của đồng tiền này tương tự như vàng, khiến nó thu hút được những người muốn phòng ngừa rủi ro trước lạm phát hoặc bất ổn kinh tế.

● Tích hợp với Fintech và IoT: Bitcoin thể hiện tính linh hoạt của mình bằng cách hỗ trợ cho các giao dịch an toàn và tự động. Đồng tiền này cũng đóng một vai trò quan trọng trong tài chính phi tập trung (DeFi), với khả năng thay đổi hoàn toàn giao dịch tài chính toàn cầu cũng như thúc đẩy một hệ thống tài chính toàn diện hơn.

● Hỗ trợ và hòa nhập tài chính: Bitcoin mang đến cho những người không có khả năng tiếp cận với hệ thống ngân hàng truyền thống một phương tiện để tham gia vào thương mại quốc tế, đầu tư và các khoản vay. Với khả năng tiếp cận của mình, Bitcoin giúp cân bằng và mang lại nhiều cơ hội tham gia tài chính hơn.

Bitcoin Halving: Li ệ u chúng ta s ẽ “to the moon”?

Bitcoin là gì? Hư ớ ng d ẫ n cơ b ả n và đơn gi ả n cho ngư ờ i m ớ i